Organizm człowieka to bardzo złożony system. Aby wszystkie komórki i narządy mogły prawidłowo funkcjonować, potrzebują odpowiedniej ilości wody. Zapotrzebowanie na nią zależy m.in. od wieku, masy ciała, płci czy stanu fizycznego. Dbanie o odpowiednie nawodnienie jest niezwykle istotne w przypadku kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz małych dzieci. Grupy te są bowiem szczególnie wrażliwe na zagrożenia związane z odwodnieniem. Z okazji zbliżającego się Dnia Matki i Dnia Dziecka, warto przypomnieć o tym, że picie wody powinno stać się podstawowym elementem codziennej diety wszystkich mam oraz ich pociech.
Postaw na wodę!
U kobiet w ciąży zapotrzebowanie na wodę zwiększa się. Jest ona niezbędna do tworzenia płynu owodniowego oraz prawidłowego rozwoju i funkcji tkanek dziecka, zwłaszcza komórek ośrodkowego układu nerwowego, które są szczególnie wrażliwe na niedobór płynów. Z kolei płyn owodniowy stanowi barierę, która chroni rozwijające się dziecko przed urazami, zapewnia stałą temperaturę środowiska, w którym się ono rozwija, prawidłowy rozwój płuc, mięśni i układu moczowego oraz chroni go przed infekcjami.
Dobowe zapotrzebowanie na wodę wzrasta stopniowo od początku ciąży i jest wyższe o co najmniej 300 ml w porównaniu do okresu sprzed ciąży. Woda powinna stanowić minimum 60-80 proc. wszystkich wypijanych płynów[1], których spożycie należy zwiększyć w czasie ciąży do ok. 2,3 l. Każdy trymestr ciąży stawia przed kobietą i jej organizmem inne wyzwania, a picie wody jest doskonałym sposobem łagodzenia dolegliwości związanych z tym okresem. Picie wody pomaga zapobiegać zaparciom, w szczególności jednak odpowiednie nawodnienie zmniejsza ryzyko infekcji układu moczowego ? wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Halina Weker, ekspert w zakresie żywienia dzieci, pracownik naukowy w Instytucie Matki i Dziecka. O odpowiednim nawodnieniu organizmu powinny pamiętać również matki karmiące piersią, w przypadku których zapotrzebowanie na wodę wzrasta nawet o 800 ml, czyli ok. trzy szklanki - podkreśla. Stan nawodnienia niemowlęcia znacznie różni się od poziomu nawodnienia osoby dorosłej. Jego zapotrzebowanie na wodę jest 4?krotnie większe niż u osób dorosłych. Kobiety wraz z pokarmem dostarczają dziecku również płyny, dlatego w okresie karmienia piersią kobieta powinna wypijać ok. 2,7 l płynów. Większość powinna stanowić woda, która skuteczniej niż inne napoje pomaga wrócić do masy ciała sprzed okresu ciąży[2]. Zarówno dla kobiet w ciąży, kobiet karmiących piersią, jak i dla wszystkich przyszłych mam regularne picie wody to doskonały sposób na to, by zachować dobrą kondycję psychiczną i fizyczną oraz zmniejszać skutki zmęczenia ? dodaje prof. dr hab. n. med. Halina Weker.
Czym skorupka za młodu nasiąka?
Systematyczne picie wody sprawia, że procesy zachodzące w organizmie przebiegają prawidłowo, harmonijnie, dlatego zachowanie odpowiedniego nawodnienia jest szczególnie ważne także w przypadku dzieci. TNS Polska na zlecenie Żywiec Zdrój S.A. przeprowadził badanie postaw i zwyczajów Polaków związanych z nawodnieniem[3]. Wyniki wskazują, że aż 95 proc. rodziców uczestniczących w badaniu ma świadomość, że woda jest najlepszym płynem dla ich pociech. Zdecydowana większość z nich, bo aż 97 proc., stwierdziła również, że starannie dobiera napoje, które podaje dziecku, i że jak najwcześniej chciałaby przyzwyczaić je do regularnego picia wody. Z analizy dzienniczków spożycia wynika jednak, że istnieje rozbieżność między deklarowanymi stwierdzeniami, a postawami rodziców w kwestii kształtowania nawyków żywieniowych dzieci. Mimo że codziennie wypijają one wystarczającą ilość płynów, to aż 60 proc. z nich stanowią płyny zawierające cukry. Podstawowym elementem codziennej diety dziecka powinna być odpowiednia ilość wody. To jedyny i najlepszy sposób utrzymania optymalnego poziomu nawodnienia organizmu. Woda jest najkorzystniejszym wyborem ? naturalna, neutralna, bez kalorii i zbędnych dodatków. Powinna być pierwszym po mleku matki płynem podawanym dziecku ? zaleca prof. dr hab. n. med. Halina Weker.
Jakie matki, takie dziatki...
Jedynym rozsądnym sposobem wychowania jest oddziaływanie własnym, dobrym przykładem (?) - powiedział kiedyś Albert Einstein. Jak dowodzą psychologowie społeczni, dzieci uczą się przede wszystkim przez modelowanie: uważnie obserwują zachowanie własnych rodziców, a następnie je naśladują. Dlatego powinniśmy zdawać sobie sprawę z tego, że nawet najbardziej trafne polecenia ze strony rodziców, nie będą tak skutecznym sposobem uczenia dziecka, jak dawanie dobrego przykładu. Ta zasada obowiązuje również w zakresie kształtowania u dziecka zdrowych nawyków żywieniowych związanych z nawadnianiem. Dzieci szybciej nauczą się, że woda jest zdrowa oraz skutecznie gasi pragnienie, kiedy zobaczą, że ich rodzice regularnie i chętnie po nią sięgają. Podczas zabawy czy nauki nasze pociechy często zapominają o regularnym piciu wody, dlatego rodzice muszą im o tym przypominać. Wprowadzanie zwyczaju picia dobrej jakościowo wody u najmłodszych powinno odbywać się metodą małych kroków - swoim pociechom podawajmy ją często i niewielkimi porcjami. Skutecznym sposobem jest również pokazanie dziecku, że picie wody może być ciekawe, np. poprzez podawanie jej w kolorowych naczyniach, ze słomką czy plasterkami owoców ? przekonuje prof. dr hab. n. med. Halina Weker.
O programie
?Woda na Start? to program zainicjowany przez Żywiec Zdrój S.A., którego celem jest poprawa wiedzy oraz zmiana postaw, zachowań i nawyków związanych z nawodnieniem. Program merytorycznie wspierają Instytut Żywności i Żywienia oraz Instytut Matki i Dziecka. Działania realizowane w ramach projektu ?Woda na Start? obejmują kampanię edukacyjno-informacyjną oraz wydarzenia specjalne realizowane w przestrzeni publicznej. Więcej o programie oraz wpływie wody na zdrowie można znaleźć na stronie: www.wodanastart.pl
Więcej o programie na stronie: www.wodanastart.pl
[1]Kurowska E., Nawodnienie kobiet w ciąży, w: Biblioteka ginekologa praktyka, Żywienie kobiet w ciąży, red. Wielgoś M., Via Medica, Gdańsk 2013 r.
[2]Stookey, 2010
[3]Badanie TNS Polska przeprowadzone w maju 2014 roku na zlecenie Żywiec Zdrój S.A. na próbie głównej 1000 Polaków (w wieku 16-64 lata) oraz próbie 650 dzieci (do 15 r.ż.). W badaniu zastosowano metodę dzienniczkową oraz metodę wywiadów indywidualnych (w przypadku dzieci kwestionariusz i dzienniczek były wypełniane przez matki).
